HISTORIE
Met trots draagt ons merk de naam Emelisse, een naam die je zelden tegenkomt. Dat is jammer, gezien de naam eeuwen aan geschiedenis en verhalen met zich meebrengt. Hieronder hebben wij daarom meer informatie over de oorsprong van onze naam en de link met de brouwerij.
DE NAAM EMELISSE, WAAR KOMT DAT VANDAAN?
Emelisse wordt voor het eerst genoemd in de dertiende eeuw, om precies te zijn op 5 februari 1216. De toenmalige Paus Innocentius III vermeldde in kerkelijke stukken de benaming ‘Emelnesse’, hiermee werd gedoeld op een stuk land in de provincie Zeeland wat letterlijk ‘land uitspringend in zee’ zou betekenen. In de volksmond vernederlandste ‘Emelnesse’ naar ‘Emelisse’. Dat het stuk land uitsprong in de zee klopt dan ook, de verschillende bodemkaarten bevestigen dat er op die exacte locatie een dorp heeft gestaan. In deze zelfde bodemkaarten wordt ook bevestigd dat het dorp Emelisse in 1532 volledig onder het slib verdween.
HET DORP EMELISSE
De plaats Emelisse bleek van grote waarde voor de provincie Zeeland, als één van de weinige plaatsen had Emelisse namelijk een ziekenhuis/gasthuis. Deze gasthuizen kwamen niet veel voor, omdat gasthuizen in eerste instantie bedoeld waren voor het onderbrengen van vreemdelingen en zieke reizigers. Vanwege de ligging van Emelisse als uitspringend dorp in zee en het hebben van een gasthuis, groeide Emelisse uit tot een belangrijke havenplaats. Havenplaatsen betekenden toentertijd dat er veel en relatief snel gereisd kon worden van en naar Emelisse, wat een belangrijk voordeel bracht voor de verdediging van de provincie. Verder konden kooplieden of Lombarden (Lombarden zijn Noord-Italiaanse bankiers) gemakkelijk handeldrijven in Emelisse, waardoor de toenmalige graaf Willem van Henegouwen accijnzen en andere belastingen kon heffen. Vanwege de ligging van steden als Middelburg en Zierikzee konden zij exact hetzelfde doen als het kleine dorpje Emelisse deed, wat de provincie enorm welvarend maakte.
Naarmate de tijd vorderde bleef Emelisse groeien als belangrijke handelsplaats, zo werden er voor inwoners week- en jaarmarkten georganiseerd om zowel regionale als buitenlandse goederen te kunnen kopen. Rondom de haven van Emelisse werd onderdak gebouwd voor rijke ambachtslieden, schippers en handelaren. De focus werd helemaal verlegd naar de welvarendheid van het de dorp en zijn inwoners, hoewel dat ten koste ging van belangrijke infrastructuur. Aan het einde van de vijftiende eeuw kwamen er eerste berichten binnen over de zorgwekkende toestand van de dijken, die het land van het water moesten beschermen. Omdat de focus juist naar het handelen was verlegd, waren er nauwelijks personen die de verantwoordelijkheid wilden dragen om de dijken aan te sterken. Omdat niemand zich geroepen voelde, werd er druk uitgevoerd op verschillende personen om deze verantwoordelijkheid op zich te nemen. Achteraf bleek dit veel te laat en een ramp voltrok…
OVERSTROMING VAN HET DORP
Op 5 november 1530 was daar de eerste waarschuwing. Een grote storm woedde vanuit het noordwesten richting Emelisse, rondom het middag uur was het water zo hoog gekomen dat het over de dijken heen stroomde. In verschillende dorpen rondom Emelisse, inclusief Emelisse zelf, liep het water over de straten. Hier kwam bij dat het nog twee uur duurde voordat het vol tij was, wat ervoor zorgde dat er alsmaar meer water over de dijken heen kwam. In de dagen hierna bezweken sluizen en dijken, waardoor het gehele eiland binnen drie dagen onder water stond. Om het eiland te redden werd er haastig besloten om rondom Emelisse, Kortgene en Kats kaden te bouwen, om zo het overstromen te stoppen. Andere plaatsen op het eiland deden dit niet, in de hoop dat het land weer drooggelegd zou worden. Dit gebeurde echter niet, wat veel inwoners, ambachtslieden en handelaren heeft doen laten besluiten om te verhuizen naar andere ‘veilige’ plaatsen. Om een massale leegstroom te voorkomen werd er een keizerlijk bevel afgekondigd waarin werd medegedeeld dat een ieder die voor de overstroming in Zeeland woonde terug moest keren naar hun dorp of stad, om zo de doorgebroken dijken te repareren. Veel ex-inwoners waren dit niet van plan omdat velen al ingeburgerd waren in hun nieuwe woonplaats, wat voor tegenstribbelingen zorgde. Eind april 1531 volgde er nogmaals een keizerlijk bevel, waarin stond dat een ieder die op het ondergelopen eiland woonde waar Emelisse gevestigd was mee moest betalen aan het herstel van de dijken. Dit keizerlijke bevel werd in groten getale genegeerd.
Alle hoop om Emelisse te redden werd op 2 november 1532 weggevaagd. ’s Nachts omstreeks drie uur zorgde de Allerheiligenvloed (een grote noordwesterstorm) voor een nieuwe overstroming, over de pas gemaakte dijken. De gerepareerde dijken konden de grote hoeveelheden water niet aan en bezweken. Veel inwoners van Emelisse en omringde plaatsen verdronken en Emelisse verdween volledig onder het slib.
DE LINK MET DE BROUWERIJ
In het dorp Emelisse was de Cisterciënzer Abdij ‘Onzer Vrouwekamer’ gevestigd, onderdeel van deze abdij was het Emelisseklooster. Tijdens opgravingen en egalisatiewerkzaamheden in 1938 werden de laatste resten van dit klooster gevonden. Ruim zestig jaar later, eind jaren negentig, hadden verschillende initiatiefnemers het idee om de gemeente Noord-Beveland te promoten. Eén van hun manieren om de gemeente te promoten, was het brouwen van een ambachtelijk abdijbier met lokaal geteelde gerstemout.
Om dit ambachtelijke bier aan de man te krijgen was er natuurlijk een passende naam nodig. Al snel prijkte de naam Emelisse bovenaan de lijst met kanshebbers, daar waar Emelisse een abdij had en er abdijbier gebrouwen zou worden. Bovendien was Emelisse een belangrijke plaats in de gemeente Noord-Beveland alvorens het verdronk, waardoor de keuze snel was gemaakt. Emelisse bier was vanaf dat moment een feit!
